Символлар һәм аллегорияләр теле

---

Шәһәрнең үз гербы булу хокукы Россиядә унсигезенче гасыр ахырында барлыкка килә, хәер, герблар турында феодаль җәмгыять заманыннан ук билгеле.

1781 елда Екатерина II тарафыннан Казанның һәм Казан губерниясе өяз шәһәрләренең герблары раслана, алар арасында хәзерге Арча, Лаеш, Мамадыш, Свияжск, Тәтеш, Чистай, Алабуга була. Совет чорында рәсми статусы булмаган гербка охшаган эмблемалар үсеш ала. Татарстанның территориаль геральдикасында яңа сулыш 2002 елда, Татарстан Республикасы Президенты каршында Геральдик Совет төзегәннән соң башлана. Мондый эшнең беренче әһәмиятле нәтиҗәсе булып 2007 елда республиканың барлык районнары өчен гербларны һәм флагларны эшләү һәм раслау тора.

2007 елның 5 мартында район башлыгы Рөстәм Гафаров эгидасында Менделеевск муниципаль район Советы гербны һәм флагны раслый, алар Россиянең һәм Татарстанның Дәүләт геральдика реестрларына кертелә. Герб символлар һәм аллегорияләр телендә Менделеевск районының табигый, икътисадый һәм тарихи үзенчәлекләрен чагылдыра.

Тасвирламасында әйтелгән: "Көмеш басуда баганадан төзелгән зәңгәрсу фигура, сурәте белән химик колбага ошаган, бу район икътисадының әйдәп баручы тармагын - химия промышленностен символлаштыра. Алтын каешта көмеш ыңгырчак һәм аның астында ике энәсе аска караган көмеш дага; фигура ян-ягыннан караңгы кызыл лилияләр белән озатыла". Фигураның зәңгәрсу төсе Кама сусаклагычы ярында урнашкан район тормышында мөһим роль уйнаучы зур су киңлекләренә күрсәтә. Лилияләр районның табигый байлыкларын, биредәге урыннарның матурлыгын символлаштыра. Ыңгырчак һәм дага Менделеевлар ыруының фамилия гербыннан алынган. Бу элементлар белән районның тарихи үткәненә, өлешчә алганда, биредә эшләгән һәм исеме белән Менделеевск шәһәре аталган бөек галим Дмитрий Иванович Менделеев мирасына хөрмәт ассызыклана".

Болардан тыш, алтын (сары төс) - уңыш, байлык, тотрыклылык, хөрмәт һәм интеллект символы.

Көмеш (ак) - ачыклык, гөнаһсызлык символы.

Кызыл төс - батырлык, көч һәм матурлык, бәйрәм символы.

Зәңгәрсу - югары омтылышлар, намус, дан, тугрылык, үлемсезлек символы.

Гербның идеясе: Илнур Миңнуллин (Казан). Герб ТР Президенты каршындагы Геральдика советы һәм Рамил Хәйретдинов (Казан), Радик Салихов (Казан), Константин Мочёнов (Химки), Оксана Афанасьева (Мәскәү), Вячеслав Мишин (Химки) составындагы Геральдчылар союзы белән берлектә эшләп бетерелде.

Гербның кабул итү моментыннан менделеев-лыларның күбесен бер сорау борчый: дага ничек дөрес урнашырга тиеш - энәләре белән аскамы, әллә өскәме? Без ачыклаганча, даганың энәләре белән өскә караган "дөрес" урнашуы геральдик традициягә түгел, халык магиясенә кагыла. Безнеке кебек дагалар Россиянең күп танылган фамилияләре гербларын бизәгән, шул исәптән Менделеевларныкын да. Ә хәзер аларны Тосно, Шебекино, Ковель һәм башка шәһәрләр гербларында күрергә була.