Яңа ел агачының икенче тормышы

Барыбыз да ярата торган Яңа елдан ылыс һәм мандарин исе килә. Кәефне яхшыртып, ылыс исе өйне тутыра.
Кызганыч, бу гаҗәеп әкиятнең гомере кыска, ул ике-өч атнага сузыла, аннан соң үз вазифасын үтәгән агачны ташлыйлар: күпләр чүп контейнерына кадәр илтә, аеруча ялкаулар балконнан гына ыргыта. Бәйрәм үткәннән соң да чыршы һәм наратларны файдалы куллану турында корреспондентыбыз Вәсилә Мортазина сорашып белеште.
Безне дулкынландырган иң төп мәсьәлә: "Бәйрәм узгач, шәһәрнең үзәк чыршысын нишләтәләр?" - дигән сорауны шәһәр башкарма комитеты җитәкчесе Рафаэль Сабитовка бирдек.
- Традиция буенча, утынга турыйбыз, - диде Рафаэль Хәмәтович. - Кагыйдә буларак, шәхси секторда яшәүчеләрдә аңа ихтыяҗ бар.
Финляндиядә Раштуа чыршысының бер генә ботагын да әрәм итмиләр. Бәйрәмнәрдән соң махсус машиналар шәһәр урамнары буйлап ташланган агачларны җыеп йөриләр, аларны җиһаз ясау фабрикасына эшкәртүгә яки котельныйларга илтәләр. Татарстанда да андый тәҗрибә бар, мисал өчен, күрше Чаллы шәһәрендә агачлардан ашлама ясыйлар.
- Әгәр ылыслы агачларны ташламыйча, кабат эшкәртсәләр, яхшы булыр иде, - дип саный "Экология" ҖЧҖ директоры Руслан Гришин. - Кызганычка каршы, Менделеевскида андый практика юк, шәһәр кечкенә һәм агачлар табыш китерер дигән ышаныч юк. Әлегә коммуналь служба һәр елны ташланган чыршы һәм наратларны шәһәр чүплегенә илтә. Без ул агачларны шәхси секторга китерергә риза, теләгән кеше генә булсын.
Лесничий Миңнегаян Мөхәммәтҗановтан без бер метрлы чыршы һәм наратны үстерү өчен ничә ел кирәклеген белештек.
- 7-10 ел, - ди Миңнегаян Таһирович. - Без тулы плантация үстерәбез. Шунлыктан район кешеләренең Яңа ел алдыннан өйләренә тере агач кую мөмкинлеге бар. Ылыс ботаклары - пошилар өчен тәмле азык.
- Ылыс - авыл хуҗалыгы терлекләре рационы өчен кирәкле А витаминының бай чыганагы, - дип билгеләп үтә Авыл хуҗалыгы идарәсе начальнигы Рөстәм Галәмов.
- Урман гүзәлен ташларга ярамый, - дип раслый поликлиника мөдире Геннадий Герасимович. - Ылыс фитонцидлар бүлеп чыгара, авыру китереп чыгаручы микробларны үтерә. Энәләрен ингаляция ясау өчен кулланырга мөмкин, ылыслы ванналар да бик файдалы, чыршы себеркесе мунчада чабыну өчен кирәк. Ылыслы агачлар көле колорадо коңгызы һәм кәбестә күбәләге кебек корткычлар белән көрәштә кулланыла.
Мавыккан педагоглар җитәкчелегендәге БИҮ шәкертләре ылыс ботакларына икенче тормыш бүләк итәләр.
- Ылыс һәм табигый материал кулланып, балалар төрле әйберләр ясыйлар: венок, букет, үзенчәлекле композицияләр һ.б. Аннан үзәк фойесында күргәзмә оештырыла, - дип сөйли декоратив-гамәли иҗат бүлекчәсе мөдире Зәкия Әхмәдуллина.