Ушков буасының өченче гасыры

автор, 26 апрель 2013 - 12:08

Завод буасының барлыкка килү вакытын төгәл атау кыен, гәрчә шунысы билгеле, ул Ушковлар чорыннан бирле яшәп килә. Буа купецлар гаиләсе һәм аларга килгән кунаклар өчен ял итү урыны булган. Завод музеендагы фотография дәлилләгәнчә, бакчага су Тойма елгасы ягындагы буа белән контора (хәзер туган якны өйрәнү музее урнашкан) бинасына кадәр булган...

Завод буасының барлыкка килү вакытын төгәл атау кыен, гәрчә шунысы билгеле, ул Ушковлар чорыннан бирле яшәп килә.

Буа купецлар гаиләсе һәм аларга килгән кунаклар өчен ял итү урыны булган. Завод музеендагы фотография дәлилләгәнчә, бакчага су Тойма елгасы ягындагы буа белән контора (хәзер туган якны өйрәнү музее урнашкан) бинасына кадәр булган каналлар буйлап килә.

Буа җитештерү максатында кулланыла. Бүгенге үлчәү урынында руда ваклыйлар, анда буа суы агач торбалар аша килә.

Совет чорында буа шулай ук яраткан ял итү урыны була, ә кыш көне аны шәһәр шугалагы итеп файдаланалар. Тимераякта бар кеше - яше дә, карты да шуа, хоккей матчлары үткәрелә. Киенү-чишенү урыны, прокатка тимераяк бирү була, репродуктор аша музыка яңгырый, территорияне прожекторлар яктырта.

Үзгәртеп кору вакытында завод җитәкчелеге җәмгыять эшчеләре өчен балык үрчетү, тоту һәм эшкәртү буенча буа хуҗалыгы оештыру турында карар кыла. Бу проектны проект-конструкторлык бүлеге эшли. Ремонт-төзелеш идарәсе буаны төзекләндерү белән шөгыльләнә. Буадагы суны җибәрү һәм ләмне чистарту, сулыкның төбен тирәнәйтү, чиста су бирү һәм өстәге суларны агызу өчен торба салу эшләре башкарыла.

..."Кабат төзелгән объектлар базар икътисадында завод хуҗалыгын натуральләштерүгә ориентлаша. 1993 елда элеккеге "Коммуна" кинотеатры янында табигатьнең экологик почмагы, "тере" буа оештырыла. Сулыкның мәйданы - 0,8 гектар. Анда балык кына түгел, кондыз һәм ондатра да була. Төзелеш вакытында чыгарылган 20000 куб. метр грунт хлорлы барий цехы территориясен рекультивацияләүгә тотыла..." (Завод музее материалларыннан).

Һәр елны буаның гына түгел, Тойма елгасының да яр буе полосасында табигатьне саклау чаралары үткәрелә. Төрле елларда карп һәм башка төр балыкларның маймычлары җибәрелә. Язгы ташу вакытында буаның ермагы киңәя һәм андагы балык Тоймага күчә, якында гына кондыз гаиләсе эзен һәм алар төзегән плотинаны табарга була.

Озак еллар монда бер пар аккош яши, аларны заводлылар тәрбияли. Кошларның килеп чыгуы үзе бер тарих. Ак төстәге аккошны балыкчылар алып килә. Кошның канаты җәрәхәтләнгән булганлыктан, ул үзенең көтүе белән җылы якларга очып китә алмаган. Шәһәрлеләр битараф калмыйлар. Аккош моңаймасын өчен, кемдер аңа иптәшкә авылдан каз алып килә. Каз да буа тормышына яраклаша һәм озак вакыт аккошка тугрылыклы дус була. Кирәк чакта аны куркынычлардан саклый.

Икенче кош Интернеттан табыла. Краснодарда яшәүче профессор үтенечкә җавап бирә, аккошның төрен билгеләү өчен аның белән языша башлыйлар. Кошның "шипун" токымлы булуы ачыклана. Пар эзләү озакка сузылмый һәм уңышлы тәмамлана. Аккошны Краснодардан самолет белән Казанга, аннан машинада Менделеевскига алып киләләр. Бүгенге көнгә кадәр зәвыклы кош турында кайгырткан, ашаткан, әлеге матур парны саклап калу өчен шартлар тудырган кешеләрнең яхшы мөнәсәбәтен билгеләп үтәсе килә. Киләчәктә токымнарын дәвам итү өчен бу искиткеч табигать почмагында аларның балалары туар дип өметләнәбез.

Татьяна Дождёва

Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз

Нравится

Комментарии (0)

Последние новости

20 октябрь 2021 - 11:02

Менделеевскида халык санын алучылар йортларга йөрүне дәвам итәләр Сан алучы Людмила Ефимова пенсионер Әминә Сәмигуллинада булды.

75

0

0
20 октябрь 2021 - 09:53

Татарстанда халык санын алуда 500гә якын стационар участок булдырылган Сораштыру бер гаиләгә уртача алганда 15-20 минут тәшкил итә.

51

0

0
20 октябрь 2021 - 09:22

Яшүсмер булу җиңелме? Яшүсмерләр белән сөйләшәсе темалар күп, алга таба да төрле чаралар үткәрү күздә тотыла.

70

0

0
20 октябрь 2021 - 08:43

Кызлар арасында волейбол буенча ТР Беренчелеге узды Зәйдә узган ярышларга Б төркемендә Татарстаннан барлыгы 15 команда җыелды.

68

0

0
27 сентябрь 2021 - 16:43

Песәйлеләр Илһам Шакиров иҗатын өйрәнә Туган телләр елы уңаеннан Песәй авылының мәдәният йортында төрледән-төрле чаралар уздырыла.

171

0

0
20 сентябрь 2021 - 16:04

Пермь университетында сигез кешене атып үтерүче егет юрфакта укыган Бүген Пермь дәүләт илкүләм тикшеренү университетында бер егет сигез кешене атып үтерде, тагын 24 кешене яралады. Җинаятьче үзе дә биредә – юридик факультетта укыган. Бу турыда Татар-информ хәбәр итә.

199

0

0
20 сентябрь 2021 - 09:57

«Игелекле гамәлдән башка бер көн дә узмый» Өлкәннәр ункөнлеге уңаеннан район «Өмет яры» комплекслы социаль хезмәт күрсәтү үзәгенең өйләрдә хезмәт күрсәтү бүлекчәсендә хәйрия акцияләре уза.

191

0

0
20 сентябрь 2021 - 09:40

Сайлауларда тавыш бирүнең якынча нәтиҗәләре билгеле булды 17сеннән 19 сентябрьгә кадәр РФ Дәүләт Думасына депутатлар һәм партияләр сайлау узды.

196

0

0

Барлык язмалар

Фотогалерея

День молодежи 2021
Юные менделеевцы вместе с героями мультфильмов весело отметили День защиты детей
В Менделеевске отметили День химика
Ансамблю скрипачей «Калейдоскоп» ДШИ исполнилось десять лет
Арт-студия «Дайяна» зажигательно отметила 25-летний юбилей
В Менделеевске состоялся юбилейный концерт клуба любителей танца «Вдохновение»
В Менделеевске состоялся гала-концерт детского фестиваля «Росток»
Представители Министерства экономики Татарстана с рабочим визитом посетили Менделеевск
Представители семи национальностей ТОС «Посёлок» рассказали о своих кулинарных традициях
В Менделеевске прошел районный фестиваль народного творчества с участием работников АО «Аммоний» и ООО «Менделеевсказот»
В Менделеевске прошел космический маршрут
Заслуженный коллектив народного творчества РФ «Шаян» отметил 45-летний юбилей
XX районный фестиваль народного творчества
Первая расширенная конференция местного отделения Союза Пенсионеров России
Новогодняя ёлка для детей с ОВЗ
Шәһәр һәм Химиклар көне
Менделеевскида укытучыларның август конференциясе бара
В селе Татарские Челны открыт клуб после капитального ремонта
Эстафета флага ТАССР
75 лет со дня Победы в Великой Отечественной войне
Праздничный концерт к 8 Марта
Молодёжный фестиваль «Созвездие-Йолдызлык»
Районный конкурс-смотра строя и песни
Праздничный концерт - День защитника Отечества
Праздничный концерт - 100 лет со дня образования ТАССР
Вечер трудовой славы
Новогодняя ёлка для воспитанников приюта «Камские Зори» и детей с ограниченными возможностями здоровья
Креативная ёлка в спортивной школе «Айсберг»
Образцовый хореографический коллектив «Очарование» отметил 25-летие
День Героев Отечества
Финал республиканского конкурса удмуртской культуры «Мудорвай»
Ученики «Айда в Медиа» в «Татмедиа»
Открытие «Точка роста»
Фарид Мухаметшин побывал с рабочим визитом в Менделеевске
Экспедиция «Автобус 14..30»
Прошагай Менделеевск
День города 2019
День семьи, любви и верности - 2019
День молодежи 2019
Выпускной бал 2019 год
Бессмертный полк - 2019 год
Парад Победы - 2019 год
Гала-концерт фестиваля народного творчества «Мы – потомки Менделеева»
Отчетный концерт «Шаяна»
«Аммоний» и «Менделеевсказот» на районном фестивале народного творчества
Химический завод имени Л. Карпова на районном фестивале народного творчества - 2019
Фестиваль народного творчества «Мы — потомки Менделеева» - образование
Гала-концерт фестиваля «Созвездие-Йолдызлык»
Гала-концерт III районного детского фестиваля народного творчества «Росток»
Гала-концерт вокально-хорового конкурса «Соловушка»
Гала-концерт конкурса «Созвездие» – «Йолдызлык»
30 лет со дня вывода Ограниченного контингента советских войск с территории Демократической Республики Афганистан
Пресс-тур по Елабуге
Раштуа ярминкәсе
«Дети в стране чудес»
Открытие ёлки
День матери 2018
В Центре детского творчества прошёл конкурс красоты и таланта «Мисс ЦДТ-2018»
молодёжный форум «Мы разные, но мы вместе»
Большой этнографический диктант-2018
Розыгрыш приза от МН
“Комсомолская юность моя”
Открытие родника в Сетякове
День Воздушно-десантных войск 2018
День Военно-морского флота РФ 2018
Квест
Менә нинди ул – Монай ягы
День семьи, любви и верности ТОС "Поселок"
“Телебалалар”
“Керәшен чибәре”
Уңышка призлар

Тема дня

17 сентябрь 2021 - 10:38
Менделеевск районында сайлау көннәре башланды

17 сентябрь — РФ Дәүләт Думасына партияләр һәм депутатлар сайлау көнендә райондагы 39 сайлау участогы иртәнге 8 сәгатьтә ишекләрен ачты.

205

0

0
16 сентябрь 2021 - 13:41
Менделеевскида «Ушков утраулары» паркын төзекләндерү дәвам итә

Хәзерге вакытта иҗтимагый киңлекнең өченче чиратын куллануга тапшыру буенча ахыргы эшләр алып барыла.

193

0

0

Самое читаемое

20 октябрь 2021 - 11:02

Менделеевскида халык санын алучылар йортларга йөрүне дәвам итәләр Сан алучы Людмила Ефимова пенсионер Әминә Сәмигуллинада булды.

75

0

0
20 октябрь 2021 - 09:22

Яшүсмер булу җиңелме? Яшүсмерләр белән сөйләшәсе темалар күп, алга таба да төрле чаралар үткәрү күздә тотыла.

70

0

0
20 октябрь 2021 - 08:43

Кызлар арасында волейбол буенча ТР Беренчелеге узды Зәйдә узган ярышларга Б төркемендә Татарстаннан барлыгы 15 команда җыелды.

68

0

0

Барлык язмалар

© 2011 - 2021. Менделеевск яӊалыклары (Менделеевские новости). Все права защищены.
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Менделеевск яӊалыклары (Менделеевские новости)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: ЭЛ № ФС 77 - 73819 от 28.09.2018
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Искандарова Джулия Анатольевна
Адрес редакции: 423650, Республика Татарстан, Менделеевский р-н, г. Менделеевск, ул. Фомина, д. 20
Телефон редакции: (85549) 2-14-55

Электронная почта редакции: paradox_12@mail.ru

Учредитель СМИ: АО «ТАТМЕДИА»
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика